ნემესიდა (ნემესისი)

ნემესიდა - შურისძიების ქალღმერთი ბერძნულ მითოლოგიაში. ნიქტის (ღამე) ქალიშვილი. თანატოსის, ჰიპნოსის, ერიდას და. ბერძნული მითოლოგია
ნემესიდა ბერძნების ერთ ერთი ყველაზე ძველი და საპატივცემო ქალღმერთია.

თავიდან ის მორალისა და პატიოსნების განსახიერებად ითვლებოდა. მოგვიანებით კი აღიარეს ღვთაებად, რომელიც სჯიდა ბუნების კანონზომიერების დამრღვევ ადამიანებს.

ნემესიდა თანაბარი სიმკაცრით სჯიდა სხვისი ბედნიერების მომსპობსა და საკუთარი ბედნიერებით გაამაყებულებს (მაგალითად: მან დასაჯა ნიობე).
კიდევ უფრო გვიან ნემესიდა იქცა შურისძიების ქალღმერთად.

ერთ-ერთი მითის მიხედვით ნემესიდა ზევსის ცოლი და ელენას დედაა. ზევსისაგან განრიდების მიზნით ნემესიდა გადაიქცა სხვადასხვა ცხოველებად, თევზებად, ბატად და სხვა, მაგრამ თავს მაინც ვერ უშველა და ბატად ქცეულს გედად ქცეული ზევსი მაინც დაუკავშირდა. ბატად ქცეულმა ნემესიდამ კვერცხი დადო და ამ კვერცხიდან  ელენე გამოიჩეკა ( ხშირად ნემესიდას მაგივრად ლედაა დასახელებული).
 ნემესიდას კულტი ხანდახან ერწყმის გეას და აფროდიტეს კულტს. ნემესიდას რომში განსაკუთრებით ჯარისკაცები აღიარებდნენ. ნემესიდა გამოისახებოდა ჩაფიქრებულ, ძალღონით აღსავსე ქალად. თან ახლდა სხვადასხვა ატრიბუტი. გადატანითი მნიშვნელობით ნემესიდა ნიშნავს დამსახურებულ ბედს, ზოგჯერ შურისძიებას.

ერიდა (ერისი)

ერიდა ბერძნულ მითოლოგიაში დავის, უთანხმოების, განხეთქილების ქალღმერთი.
ბერძნული მითოლოგია
ნიქტის და ერებოსის ქალიშვილი. ჰიპნოსის და თანატოსის, ნემესიდას და.
უბედობის, დავისა, შიმშილის, დარდის, ტკივილის, ბრძოლის, ღვარძლის ასევე შრომის დედა.

ჰომეროსის მიხედვით ომის ღმერთის არესის და. როდესაც ყველა ღმერთი სტოვებს ბრძოლის ველს სისხლით გაუმაძღარი ერიდა ისევ დადის და ახალ უბედურებს თესავს. 

ყველაზე მეტად ცნობილი მითი ერიდას შესახებ დაკავშირებული განხეთილების ვაშლთან.

მისი უარყოფითი თვისებების გამო ის არც ღმერთებს უყვართ და არც ადამიანებს. სწორედ ამიტომ ღმერთებმა ის არ დაპატიჟეს პელევსისა და თეტიდას ქორწილში. განრისხებულმა ერიდამ დამსწრეთა შორის შუღლის ჩამოგდების მიზნით, გადაისროლა ოქროს ვაშლი წარწერით ”უმშვენიერესს”. ქორწილში იმყოფებოდნენ ქალღმერთნი:  ჰერა,  ათენა,  აფროდიტე, რომლებიც დავაში ჩაებდნენ ვაშლის მითვისებისთვის.

მომოსი

მომოსი - ბერძნულ მითოლოგიაში ბოროტსიტყვაობის, დაცინვის, სატირას ღმერთია. ერებოსის და ნიქტის ძე, ჰიპნოსისა და თანატოსის, ერიდას, მოირების, ქარონის და ნემესიდას ძმა. ბერძნული მითოლოგია


ერთ ერთი ვერსიით მომოსს სძულდა ადამიანები და მათი განადგურება უნდოდა, ის ვერ იტანდა ღმერთებს იმის გამო, რომ ისინი ადამიანებს ეხმარებოდნენ.. სწორედ მომოსის რჩევით შეუწყო ზევსმა ხელი ტროას ომის დაწყებას.

მომოსი ცხოვრობდა ილომპოს მთაზე, დასცინოდა და ბოროტსიტყვაობდა ზევსის, ათენას და სხვა ღმერთების წინაამღდეგ, რის გამოც ზევსმა გააძევა ის ღმერთების სამყოფელიდან.

აფროდიტეს ვერ უპოვა ნაკლი, რის გამოც გასკდა ბრაზისგან.

ჰიპნოსი

ჰიპნოსი - ბერძნულ მითოლოგიაში ძილის და სიზმრების ღვთაება. ნიქტის (ღამე) და ერებოსის (წყვდიადი) ძე, თანატოსის (სიკვდილი) ტყუპისცალი ძმა.
ბერძნული მითოლოგია
ჰიპნოსს ქარიტა აგლაიასგან ეყოლა შვილები - მორფევსი (სიზმრებში ნებისმიერი ადამიანის სახეს იღებს), ფობეტორი ( სიზმრებში ცხოველის და ფრინველის სახეს ღებულობს ) და ფანტაზია (ადამიანებს ძილში უსულო საგნად ევლინება).

თანატოსი

თანატოსი - სიკვდილის ღმერთი ბერძნულ მითოლოგიაში. ნიქტის (ღამე) და ერებოსის (წყვდიადი) შვილი, ჰიპნოსის (ძილი) ტყუპისცალი ძმა.
თანატოსს აქვს რკინის გული და ამიტომაც არავინ ებრალება. იგი ძალიან ეჯავრებათ არამარტო ადამიანებს, არამედ ღმერთებსაც, რადგანაც იგი ერთადერთი არსებაა, რომელზეც არ მოქმედებს არავითარი პატივისცემა და საჩუქრები.
ბერძნული მითოლოგია
თანატოსი შავ ტანსაცმელში გამოწყობილი ფრთოსანი არსებაა, მას ხელში ხმალი უჭირავს. სპარტაში არსებობდა თანატოსის კულტი. მოგვიანებით ხელოვნებაში, თანატოსი ფრთოსან ყმაწვილად გამოისახებოდა, რომელსაც ხელში ჩამქრალი ჩირაღდანი ეჭირა.

ჰემერა

ბერძნულ მითოლოგიაში ჰემერა  დღის სინათლის ქალღმერთია, რომელიც დღეს განასახიერებდა. ჰესიოდეს მიხედვით იგი ნიქტის და ერებოსის ქალიშვილი და ეთერის და და მეუღლეა. (ზოგიერთი ვერსიით ასევე განთიადის ქალღმერთ  ეოსის დაა).
ბერძნული მითოლოგია
ჰემერას და ეთერს ეყოლათ ქალიშვილი თალასა (ზღვის ქალღმერთი), ერთ ერთი ვერსიით ჰემერა და ეთერი არიან ურანის მშობლები.

ჰემერა ითვლებოდა ჰელიოსის თანამგზავრად.

 ჰემერამ მოიტაცა კეფალოსი და მისგან ფაეტონი გააჩინა.

ოლიმპიაში იგი ეოსთან ასოცირდებოდა და მემნონის დედად ითვლებოდა.(ამ ვერსიაში ის გაიგივებულია ეოსთან)

 რომის პანთეონში ჰემერას დიესი შეესაბამება.

ეთერი

ეთერი - ჰაერის მაღალი ფენის განსახიერება, მსუბუქი და გამჭვირვალე ჰაერი, რომლითაც სუნთქავე და რომელშიც ცხოვრობენ  ღმერთები. ბერძნული მითოლოგია

ჰესიოდეს მიხედვით ერებოსისა (წყვდიადი) და ნიქტის (ღამე) ვაჟი, ჰემერას (დღე) ძმა და მეუღლე.

ტიტანომახიაში ნახსენებია რომ ეთერს და ჰემერას კავშირით წარმოიშვნენ: გეა - მიწა, ურანი - ცა,  პონტოსი და თალასა - ზღვის ღმერთები, ოკეანოსი და ტარტაროსი - უფსკრული.

გიგინის მიხედვით ეთერი არის ქაოსის და ერებოსის შვილი.

ერებოსი

ერებოსი წყვდიადის ღმერთი. ქაოსის შვილი, ნიქტის (ღამე) ძმა და მეუღლე. ნიქტისგან ყავდა შვილები: ეთერი  და ჰემერა (დღე). ბერძნული მითოლოგია

ამის გარდა, იმის გამო, რომ ნიქტისა და ერებოსის ქორწინება არაკანონიერი იყო, მათი ქორწინების შედეგად წარმოიშვნენ: თანატოსი (სიკვდილი), ჰიპნოსი (ძილი), კერა (ძალადობრივი სიკვდილი), ნემესიდა (შურისძიება), მოირები (ბედისწერის ქალღმერთები), ერიდა (განხეთქილება), ჰერასე (სიბერე), ქარონი (მენავე, რომელსაც აიდში გადაჰყავს გარდაცვლილთა სულები მდინარე სტიქსზე), აპათე (ტყუილი), ონირე (ცრუ სიზმრები), მომოსი (დაცინვა), ბოროტი დემონები, მწუხარება და ათასი სხვა უბედურება, რომელიც მითის თანახმად თან სდევნის და აწუხებს ამ დროიდან ადამიანებს.

ერებოსი არის ყველაზე ბნელი მხარე აიდისა, რომლის გავლაც უწევდა ყველა გარდაცვლილს სანამ მიაღწვდა აიდს.

ნიქტი (ნიკტი)

ღამის ქალღმერთი. ჰესიოდეს მიხედვით იგი ქაოსის ქალიშვილია და ერებოსის (წყვდიადი) დაა.
ერებოსისგან მან დაბადა ნათელი ეთერი და ჰემერა (დღე). ამის გარდა, იმის გამო, რომ ნიქტისა და ერებოსის ქორწინება არაკანონიერი იყო, მათი ქორწინების შედეგად წარმოიშვნენ: თანატოსი (სიკვდილი), ჰიპნოსი (ძილი), კერა (ძალადობრივი სიკვდილი), ნემესიდა (შურისძიება), მოირები (ბედისწერის ქალღმერთები), ერიდა (განხეთქილება), ჰერასე (სიბერე), ქარონი (მკვდრების გადამზიდავი ჯოჯოხეთში), აპათე (ტყუილი), ონირე (ცრუ სიზმრები), მომოსი (დაცინვა), ბოროტი დემონები, მწუხარება და ათასი სხვა უბედურება, რომელიც, მითის თანახმად, თან სდევნის და აწუხებს ამ დროიდან ადამიანებს. ბერძნული მითოლოგია

ნიქტი ცხოვრობს ჰადესში (ტარტაროსში) და ყოველდღიურად გამოდის იქიდან დასავლეთის ჭიშკრით. ხელში აყვანილი ყავს ხოლმე ჰიპნოსი და თანატოსი. აქ, ნიქტი და  ჰემერა (დღე) ხვდებიან ერთმანეთს ერთმანეთის ჩანაცვლებით და დედამიწას უვლიან გარსს.

ორფელების აზრით, ნიქტი მსოფლიოს არსებობის პირველად მიზეზია და თავისი თვისებებით სიკვდილის ღვთაებას უახლოვდება.
ბერძნული ტრაგედიების მიხედვით, შავ ტანსაცმელში გამოწყობილი ნიქტი ვარსკვლავებით მოჭედილი ფრთოსანი ეტლით დაფრინავს ცაში ჰადესიდან ამოსვლის შემდეგ. პერგამის ტაძრის ფასადზე ნიქტი ახალგაზრდა ქალადაა წარმოდგენილი, რომელსაც ხელში სფერო უჭირავს. თასების ფერწერაში ნიქტი ყველაზე ხშირად თანატოსთან და ჰიპნოსთან არის გამოსახული.

ეროსი (ეროტი)

ეროსი ბერძნული მითოლოგიის ერთ–ერთი უძველესი ღმერთია. იგი სამყაროს საწყისად მიაჩნდათ. ითვლებოდა ბუნების სტიქიური, შემოქმედებითი ძალების ღვთაებადაც.   ჰესიოდეს მიხედვით ეროსი წარმოიშვა ქაოსთან, გეასთან და ტარტაროსთან ერთად. ეროსი ბევრ ღმერთს აყვარებდა ერთმანეთს. ურანი და გეა მან შეაკავშირა სიყვარულით, ასევე ზოგიერთი ვერსიით სწორედ ეროსმა შექმნა ადამიანური სიცოცხლე. ბერძნული მითოლოგია
ზოგიერთი ვერსიით ეროსის მშობლებად ქაოსი და ურანი (ზოგჯერ ქაოსი და გეა) ითვლებოდა. მოგვიანებით ეროსი არესის და აფროდიტეს ვაჟად მიიჩნიეს. გვიანდელი მითების თანახმად ახლადშობილი ეროსი კინაღამ მოკლა ზევსმა, მაგრამ აფროდიტემ იხსნა იგი დაბურულ ტყეში გადამალა, სადაც მას ძუ ლომი ზრდიდა.

ზოგჯერ ეროსი გაზაფხულის ღმერთადაც მიაჩნდათ. ეროსი განაგებდა და მფარველობდა ადამიანების და ღმერთების შინაგან ბუნებას და ზნეობას. ეროსის სიძლიერის წინაშე უკან იხევდნენ როგორც ადამიანები, ასევე ღმერთები.

ტარტაროსი (ტარტაროზი)

მიწის უღრმესი წიაღი. დედამიწის პირიდან ისევეა დაშორებული, როგორც ცა. მას გარს აკრავს სამმაგი სიბნელე და რკინის(სპილენძის) კედელი. ტარტაროსს აქვს პოსეიდონისაგან გაკეთებული  სპილენძის კარები. მის ირგვლივ გამუდმებით ბობოქრობს ქარბუქი.
ბერძნული მითოლოგია
ტარტაროსში მვკიდრობენ ნიქტი (ღამე) და მისი შვილები: თანატოსი (სიკვდილი) და ჰიპნოსი (ძილი). 

ტარტაროსში პირველად ჩაყარა ურანმა თავისი შვილები (ტიტანები, ციკლოპები და გიგანტები)...
მეორედ ტარტაროსში ზევსმა ჩაყარა დამარცხებული ტიტანები და მამამისი კრონოსი და დარაჯებად ჰეკატონჰეირები (ასხელიანი გიგანტები) დაუყენა.
ზევსი ათავისუფლებს ასხელიან გოლიათებს ტარტაროსისგან რათა ტიტანებს შეებრძოლონ..

გეამ ტარტაროსისგან დაბადა ტიფონი (ასთავა ურჩხული), პიფონი (გიგანტური გველი)
 და ექიდნე (ქალგველა დემონი)


ტარტაროსში ამწყდევენ ურჩებს და განსაკუთრებით მძიმე დანაშაულის მქონეებს.

ქაოსი

ცარიელი სივრცე, რომელიც სამყაროს შექმნამდე არსებობდა. ქაოსმა წარმოშვა
გეა (მიწა), ეროსი (სიყვარული), ნიკტი (ღამე), ერებოსი (წყვდიადი), ტარტაროსი (უფსკრული) ბერძნული მითოლოგია
ნიქტი და ერებოსი უშუალოდ ქაოსის შვილები არიან, ხოლო გეა, ეროსი და ტარტაროსი ქაოსის შედეგად თავისით წარმოიშვნენ.  (თეოგონია)

ორფელების წარმოდგენით ქაოსი ქრონოსის შვილია.
ბერძნებს ქაოსი წარმოდგენილი ქონდათ უფსკრულად, რომელშიც სიბნელე, ღამე და ნისლი ბინადრობდა. დროთა განმავლობაში, მოძრაობის შედეგად ნისლებმა კვერცხის სახე მიიღო, შემდეგ ორად გაიყო, ერთისგან წარმოიშვა ცა, ხოლო მეორისაგან დედამიწა.

გეა

დედამიწის ქალღმერთი. ჰესიოდეს მიხედვით იგი პირველად თავისთავად გამოეყო ქაოსს და შვა ურანი (ცა), მთები, ზღვები, პლანეტები და სხვა. ურანისგან გეამ შვა ტიტანები, ციკლოპები, ჰეკატონხეირები(სახელოვანი გოლიათები).. გეა ითვლებოდა აგრეთვე გიგანტების, ერინიების და მელოსელი ფერიების დედად. პონტოსისა(ზღვა) და გეას კავშირით ქვეყანას მოევლინა ნერევსი (მშვიდი ზღვა), თავმანტი (ზღვის საოცრება), ფორკინი (ზღვის ღელვა), კეტო (ზღვის ურჩხული) და ერვიბია (ზღვის ძალა).. როგორც დედა "გიგანტომახიაში" გეა გიგანტებს ეხმარებოდა.  ბერძნული მითოლოგია

ურანმა გადამალა ტარტაროსში (გეას ნაწლავები ) ასხელები და ციკლოპები რათა მათ დედამიწაზე სიბოროტე არ ჩაედინათ. ეს გეას ძალიან ეწყინა და შექმნა  მყარი და ბასრი ცელი და მოუხმო კრონოსს და მის ძმებს ტიტანებს რათა დამორჩილებოდნენ მას, კერძოდ უნდა შეწყვეტილიყო  ურანის შთამომავლობის მიღება. კრონოსმა ითავა ეს საქმე და გეას რჩევით  ჩაუსაფრდა მამას, ცელით მოაჭრა სასქესო ორგანო და მამაკაცობა დააკარგვინა. მიწაზე დაცემული ურანის სისხლის წვეთებისგან წარმოიშვნენ ერინიები (შურისძიების ქალღმერთები) და გიგანტები, ხოლო ზღვაში მოხვედრილებისგან - სიყვარულის ქალღმერთი აფროდიტე.. 

ურანი (ურანოსი)

ურანოსი - ცის უძველესი და უზენაესი ღმერთი. ზოგიერთი მითის მიხედვით ურანოსი გეამ შვა, ზოგის მიხედვით კი იგი მისი მეუღლეა. ერთ ერთი ვერსიით ურანოსი ეთერის და ჰემერას (დღის სინათლე) შვილია.
ბერძნული მითოლოგია
ურანოსის და გეას ქორწინების შედეგად დაიბადნენ ტიტანები, ციკლოპები, ჰეკატონხეირები... გადმოცემის თანახმად ურანმა თავისი შვილები მიწაში ჩაყარა და მაღლა აღარ უშვებდა. შვილების ტანჯვამ გეა ააღელვა და კრონოსს ურჩია მამის წინაამღდეგ აღმსდგარიყო. მისი რჩევით კრონოსი ჩაუსაფრდა მამას, ცელით მოაჭრა სასქესო ორგანო და მამაკაცობა დააკარგვინა. მიწაზე დაცემული ურანის სისხლის წვეთებისგან წარმოიშვნენ ერინიები და გიგანტები, ხოლო ზღვაში მოხვედრილებისგან - აფროდიტე (ზოგიერთი მითის მიხედვით ამავე წვეთებისგან წარმოიშვნენ ფეაკებიც, რომლებსაც ამის გამო ხშირად ურანის და გეას შთამომავლებად მიიჩნევენ).
ამის შემდეგ შეუძლებელი გახდა ურჩხულთა ახალი თაობის წარმოშობა და ტახტი კრონოსს დარჩა.



გვიანდელი მითების მიხედვით ურანოსიც და გეაც - ნიქტის (ღამის ქალღმერთი) შვილები არიან.

ქრონოსი

ქრონოსი - დროის განმასახიერებელი ღმერთი ბერძნულ მითოლოგიაში.
 ორფელების მიხედვით იგი ზევსისა და გეას მსგავსად მსოფლიოს ერთ ერთი საწყისია. 
ბერძნული მითოლოგია
ცეცხლი, ჰაერი და წყალი, რომლისაგანაც ღმერთებმა შემდეგ მრავალი რამ შექმნეს, სწორედ ქრონოსმა დაბადა.

 ზოგჯერ ქრონოსს კრონოსთან აიგივებენ. რომში ქრონოსი სატუნრთანაც გააიგივეს და ამის გამო ისიც დროის განმასახიერებლ ღმერთად იქცა. ქრონოსი გამოისახება მოხუცად, რომელსაც ხელში ცელი უჭირავს, რაც დროისაგან ყველაფრის მოცელვის, მოსპობის სიმბოლური გამოსახულებაა. ამ სახელწოდებიდანაა ქრონიკა, ქრონოლოგია და ა.შ.